Slava srpske satire
Posle tačno 731 dana, jer početkom “proste i bedne, dvadesetjedne” nisu bila preporučljiva masovna okupljanja, izuzev stranačkih skupova, opet će današnji, bivši i budući “ježevci” svečano obeležiti slavu srpske satire. U prevodu, 87. rođendan starog dobrog “Ježa”…
Dakle, sve je isto kao i pre “najsmešnijeg virusa na svetu”: 5. januar, 20 časova, pozorište “Slavija” (Svetog Save 16-18), ulaz besplatan, predstava počinje “čim utišate mobilne telefone”… Uz napomenu da će “iz epidemioloških razloga sala biti dupke polupuna”.
To je u “pozivnici” napisao Radivoje Bojičić, alfa, beta, gama i delta soj ne samo održavanja ove lepe tradicije, već i sizifskog posla da se makar svaki treći mesec pojavi novi trobroj našeg najstarijeg satiričnog lista. A prvi se pojavio na Tucindan, zime gospodnje 1935.
Po pravoslavnom kalendaru 5. januara je pomen više od pedeset hrišćanskih svetitelja, ali osim Nauma Ohridskog, proslavljenog učenika Ćirila i Metodija, u našem narodu nije poznat nijedan. Kad već ne postoji “sveti Tuca”, dan je nazvan po običaju da tog dana ubija (tuče u glavu) bravče tovljeno za Božić, odnosno po verovanju da tog dana treba, makar simbolično, tući decu da bi bila valjana i poslušna.
Zato humoristi, satiričari i karikaturisti, sve i kad bi hteli, nisu mogli da izaberu bolji dan za svoju slavu, jer je smisao satire ponajviše u tome da svakojaku “stoku” treba tući u glavu a “nestašnu decu” javno išibati… Na to je, siguran sam mislio i legendarni “Lale”, kad je u objavi o večerašnjoj priredbi natuknuo: “Na vr’ jezika biće nam odgovarajući uzorci vlasti!”
U prvim godinama “Ježa” jedan od aktivnijih saradnika bio je Brana Cvetković (1874-1942), glumac, reditelj, upravnik pozorišta, scenograf, karikaturista, ilustrator, dečji pesnik, pripovedač i prevodilac. Iz jednog od “Braninih raporta” i danas su aktuelni stihovi: “Kada god je sprečen humor, na moralu raste tumor, rođak raka, bolje vraške, pa sve pođe unatraške.”
Pa tako unatraške, stigosmo i do “zlatnog doba”, o kome je Brana napisao: “Ćutanje je zlatna roba, ćutanje je zlato, bome. I naravno prema tome, sad je kod nas zlatno doba!”
*************************
Na slikama su detalj sa proslave 84. rođendana “Ježa” (5. januara 2019, u centru pažnje Ninus Nestorović) i moj nastup u pozorištu “Slavija” godinu dana kasnije (5. januara 2020).
Written by : Ivan Mrdjen
Rođen 2. oktobra 1949. godine u Vršcu. Osnovnu školu na Čukarici završio 1964. kao najbolji đak u nekadašnjoj Jugoslaviji. Profesionalnu novinarsku karijeru započeo 1973. kao pripravnik u „Večernjim novostima“. Najduže se zadržao u dnevnom listu “Blic”, čiji je stalni član uređivačkog kolegijuma od 2000. godine. Prvo kao urednik „Blica nedelje“, a potom i kao urednik Beogradske rubrike. Krajem 2010. postavljen za Noćnog urednika u Integrisanoj redakciji “Ringier&Axel Springer” (“Blic”, “Blic nedelje”, “24 sata” i “Blic online”). Sa te pozicije je otišao u penziju 3. oktobra 2014. godine. Dobitnik je Nagrade grada Beograda za novinarstvo za 2012. godinu.
